1- 1. محارم نسبى: هفت دسته از بانوان و دوشیزگان بر هفت دسته از مردان و پسران محرماند؛ یعنى ازدواج آنها با یکدیگر حرام است.
برای مردها و پسران:
مادر و مادربزرگ ـ دختر و نوه های دختر ـ خواهر ـ دختر خواهر و نوادگان او ـ دختر برادر و نوادگان او ـ عمه (شامل عمه پدر و مادر) ـ خاله (شامل خاله پدر و مادر)
برای بانوان و دختران:
پدر و پدر بزرگ ـ پسر و نوه های پسرـ برادر ـ پسر خواهر و نوادگان او ـ پسر برادر و نوادگان او ـ عمو (شامل عموی پدر و مادر) ـ دایی (شامل دایی پدر و مادر)
2- 1. محارم رضاعى: کسانى که از راه شیرخوارگى با آنها بستگى پیدا مىشود، با شرایطى خاص، (که در رساله های عملیه مفصل بحث شده است) محارم رضاعى محسوب مىشوند و ازدواج با آنها حرام است.
هرگاه کودکى با شرایطى خاص شیر زنى را بنوشد، آن زن و شوهرش، مادر و پدر رضاعى آن کودک به شمار مىروند.
3- 1. محارم سببى: پیوند زناشویى موجب محرم شدن هر یک از زن و شوهر نسبت به خویشاوندانى است که به شرح زیر است:
برای مردها: مادر و مادر بزرگ زن ـ دختر زن و نوه های زن ـ زن پدر(نامادری) ـ زن پسر(عروس)
برای زنها: پدر و پدر بزرگ شوهرـ پسر شوهرـ شوهر مادر(ناپدری)ـ شوهر دختر(داماد)
* ازدواج با این افراد حرام است. افزون بر آن، ازدواج مرد با خواهر زن تا وقتى که همسر او است و همچنین ازدواج با شوهر خواهر تا وقتى که همسر خواهر او است، حرام مىباشد.
به غیر از موارد ذکر شده در مطالب بالا بقیه افراد برای انسان نامحرم هستند و در رعایت موازین شرعی بین اقوام و افراد دیگر تفاوتی وجود ندارد.
ارتباطهاى اقتصادى، علمى، سیاسى و هر نوع ارتباط قابل تصوّر دیگر به جز ارتباط زناشویى در یکى از اشکال ارتباط گفتارى، شنیدارى و فیزیکى محقق مىشود. تمامى این موارد اگر بر اساس مراعات قوانین شرعی صورت پذیرد، مانعى ندارد و در این مسئله فرقى بین اقوام و دیگران نیست.
و این مقاله را با طرح دو پرسش و پاسخ در همین رابطه به پایان می بریم:
سۆال: اگر انسان با رعایت همه اصول اسلامی با مرد نامحرم یا دانشجوی همکلاسی صحبت کند آیا مرتکب گناهی شده است؟
جواب: در صحبت با نامحرم رعایت سه نکته ضروری است: 1 ـ سخن گفتن به قصد لذت نباشد. 2 ـ از ترقیق و تلطیف صدا اجتناب شود. 3 ـ خوف مفسده در بین نباشد. (استفتائات امام خمینی(ره)، ج3، ص257)
سۆال: گاهی اوقات که به دیدن فامیلها می رویم برخی از خانمهای نامحرم فامیل قصد مصافحه می کنند و یا مرا می بوسند و من هم علی رغم میلم, بی اختیار مصافحه می کنم هر چند در پی بهانه ای می گردم تا مصافحه نکنم ولی پیش می آید، حال آیا این مصافحه بدون لذت شهوانی حرام است یا خیر؟ لطفاً مرا راهنمایی فرمایید؟
جواب: برادر ارجمند تقید و پایبندی شما به مسائل و احکام شرع موجب خشنودی ماست و امید است همواره در این مسیر موفق و مۆید باشید. همان گونه که اشاره کرده اید تماس با دست و با بدن نامحرم با شهوت و بدون شهوت جایز نیست و شما این مطلب را برای بستگان خود با کمال آرامش و متانت توضیح دهید. چه بسا خیال می کنند از روی شهوت فقط اشکال دارد و با توضیح شما به مسئله آگاه گردند و بعد هم مرتکب این گناه نشوند. (جامع المسائل آیة الله فاضل لنکرانی، ج1، ص482)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اندیشه قم
کتاب پرسش و پاسخهای قرآنی ج 7ـ محمد علی رضایی اصفهانی
منبع:سایت تبیان
