مصاحبه از: سید علی درچه ای- بخش مهدویت تبیان

وجود حضرت مهدی(عج) از راه های مختلف مانند ادله عقلی، ادله نقلی شامل آیات قرآن و روایات قابل اثبات است. ما در این گفتار کوتاه به صورت اجمالی به ادله نقلی روایی می پردازیم. از جمله آیاتی که اثبات کننده وجود حجت است، آیه 4 سوره قدر، آیه 7 سوره رعد و آیه 53 سوره نساء می باشد که از توضیح آن به دلیل اطاله کلام صرف نظر می نماییم. علاقمندان می توانند به تفاسیر این آیات مراجعه نمایند. روایات چند دسته است: به روایات ناظر به اصل وجود امامت«روایت عام» و به روایاتی که ناظر به وجود شخص حضرت مهدی علیه السلام است«روایت خاص» و روایاتی که در بیان متولد شدن حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است «روایت تاریخی» می گوییم. 
از میان روایات عام می توانیم به «حدیث ثقلین، روایات اثنا عشر خلیفه و روایات من مات و لم یعرف امامه» اشاره نماییم. همچنین از جمله روایات خاص، احادیثی مانند المهدی من ولدی می باشد که به صورت تواتر معنوی از معصومین نقل گردیده است. همچنین از بین روایات تاریخی می توانیم روایت حکیمه خاتون و روایت ابوالادیان و مشاهدات شیعیان را نام ببریم.

مهدویت در منابع شیعه و اهل سنت

همچنین از جمله روایات خاص، احادیثی مانند المهدی من ولدی می باشد که به صورت تواتر معنوی از معصومین نقل گردیده است. همچنین از بین روایات تاریخی می توانیم روایت حکیمه خاتون و روایت ابوالادیان و مشاهدات شیعیان را نام ببریم

از جمله منابع اصلی شیعه در زمینه مهدویت، کتاب کمال الدین و تمام النعمه، تالیف شیخ صدوق می باشد که در مقدمه کتاب دلیل نگارش آن دستور حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف بیان شده است. شیخ صدوق متخصص و حدیث شناس است، آنگونه که گفته شده سبقه حدیثی او بر سبقه فقهی  او مقدم است. دوم کتاب الغیبه، تالیف شیخ الطائفه ابو جعفر طوسی است. علاوه بر فقاهت و حدیث شناسی و اصولی بودن، عالمی رجالی است و صاحب فهرست رجال می باشد علم رجال به بررسی راویان حدیث می پردازد، یعنی بررسی می نماید که راویانی که سینه به سینه روایت را نقل کرده اند آیا دارای ویژگی های صداقت، حفظ حدیث، ضبط صحیح و مذهب صحیح هستند یا خیر، که تعبیر به ثقه بودن می کنیم. سوم کتاب الغیبه، تالیف ابن ابی زینب نعمانی از علمای بزرگ شیعه در قرن چهارم است. 
در منابع اهل سنت نیز کتاب های متعددی درباره حضرت مهدی علیه السلام نگارش شده است. از جمله کتاب العرف الوردی فی اخبار المهدی تالیف جلال الدین سیوطی و کتاب البیان فی اخبار صاحب الزمان تالیف گنجی شافعی و نیز عقد الدرر فی اخبار المنتظر تالیف مقدسی شافعی که از علمای بنام اهل سنت می باشند.

بررسی سند روایت

در مباحث فقهی برای استنباط حکم فقهی به صرف صدور روایت از معصوم اکتفا نمی کنیم، بلکه روایت را از جنبه رجالی مورد بررسی قرار می دهیم. در علم رجال سلسله سند و نیز صداقت، فهم فقهی، قدرت ضبط حدیث توسط راوی و سپس متن حدیث مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به این موارد عرض می کنیم که روایاتی که دلالت بر وجود حضرت مهدی علیه السلام دارد از نظر سند و متن صحیح می باشد و علاوه بر آن وقتی با آیات قرآن تطبیق می کنیم مطابق نص آیات قرآن است.

اقدامات حضرت عسگری علیه السلام برای معرفی فرزند گرامی شان

در مباحث فقهی برای استنباط حکم فقهی به صرف صدور روایت از معصوم اکتفا نمی کنیم، بلکه روایت را از جنبه رجالی مورد بررسی قرار می دهیم. در علم رجال سلسله سند و نیز صداقت، فهم فقهی، قدرت ضبط حدیث توسط راوی و سپس متن حدیث مورد بررسی قرار می گیرد

حضرت عسگری علیه السلام برای اثبات ولادت فرزندش چهره او را به برخی از شیعیان خاص نشان داده است. یک نکته مهم این است که همان گونه که شیعیان منتظر ولادت مهدی علیه السلام بودند، دشمنان نیز بر اساس روایات منتظر ولادت او بودند تا حضرت را از بین ببرند. به همین دلیل امام عسگری علیه السلام از سویی باید مانع دسترسی دشمن به آخرین امام شود و از سویی نیز لازم است تا ولادت او را برای مردم روشن نماید تا شیعه در ابهام به سر نبرد. در زمینه اول امام تمامی مقدمات را فراهم کرد تا مانند حضرت موسی مخفیانه متولد شود و در زمینه آگاه کردن شیعیان چند اقدام انجام دادند. اول اینکه افراد مومن و قابل اعتماد از شیعه را دعوت می کردند و حضرت مهدی را به آنان نشان می دادند. دوم اینکه حضرت چندین گوسفند را طبق سنت عقیقه ذبح کردند و به توزیع کنندگان دستور دادند تا اعلام کنند که این عقیقه محمد بن حسن عسگری است. و سوم اینکه حضرت پاسخ سوالات شیعیان را به فرزند گرامی شان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف موکول می کردند.

 

ادله نقلی اثبات وجود حضرت مهدی (عج)

    حدیث متواتر

    تواتر به روایتی گفته می شود، امکان تبانی چند نفر برای ساخت روایت و نسبت دادن به معصوم وجود نداشته باشد. تواتر به دو گونه می باشد: تواتر لفظی و تواتر معنوی. اگر حدیثی با لفظ مشترک توسط افراد مختلف نقل شود تواتر لفظی است. از نگاه شیعه تعداد راوی برای تواتر حداقل 10 نفر و به اعتقاد اهل سنت 5 طریق می باشد. تواتر معنوی به معنای این است که مفهوم مشترکی توسط افراد مختلف نقل شود. یعنی اگرچه الفاظ روایت ها متفاوت است ولی بیان کننده مفهوم و معنای مشترک می باشد. مانند «المهدی رجل من ولدی» «المهدی رجل منی» «مهدی رجل من اهل بیتی» که با الفاظ گوناگون دلالت به وجود حضرت مهدی علیه السلام می کند. لهذا اگر فردی کلام امام معصوم را حجت بداند، از روایات بسیار زیادی که رسیده پی به وجود حضرت مهدی عج می برد.


    منبع:سایت تبیان