نخستین و مهم ترین وظیفه آنها د ر ارتباط با فرزند شان، تربیت صحیح است. اما چه نوع تربیتی و با استفاده از چه ابزاری؟ شاید از خودتان بپرسید که آیا اصلا کودک نیاز به تربیت معنوی دارد ؟ فراموش نکنید که تربیت دینی و معنوی مستقیما با سلامت روح فرزندتان در ارتباط است. باورهای ما، نه تنها بر روح که بر جسم ما نیز اثر گذارند . حتی باورهای سمی، منفی و متضاد با فطرت انسانی، می توانند علاوه بر به خطر انداختن سلامت روح و جسم، جامعه فرد را نیز درگیر کنند . به عبارت دیگر، تأثیر این معنویات در روند تربیت قابل تأمل است. تربیت معنوی ، یعنی تربیت ایمان، اخلاق و عواطف در کودک.
مقصر کیست؟
از نظر قرآن و روایات فطرت انسان، اسلام و کلیات آن را پذیرا است. یعنی، «اسلام» و «کلیات قوانین» آن در سرشت انسان نهفته است. از این رو، اگر شخصی از «اسلام» و «کلیات» آن منحرف شود نخست پدر و مادر و در وهله ی دوم معلمان و در مرحله ی سوم محیط و جامعه در انحراف او مقصرند. زیرا، قرآن می فرماید:
«فَأقم وَجهک للدّین حنیفاً فطرت الله الّتی فَطرالنّاس علیها لا تَبدیل لِخلق الله ذلک الدّین القَیّمُ و لکنّ اَکثر الناس لا یَعلمون» (1) و نیز «کُلّ مَولودٍ یُولد علی الفطره حتّی یَکون اَبواهُ یُهوّدانه و یُنصّرانه (او یُمَجّسانه)»(2) «هر کودکی بر فطرت خود (که اسلام است) متولد می شود. و والدین او هستند که او را «یهودی» و «نصرانی» یا «مجوسی» می کنند.»
یعنی گرایش به اسلام در فطرت هر کودکی که چشم به جهان می گشاید نهفته است و اگر پس از آن، «یهودی» یا «نصرانی» و یا «مجوسی» بشود، پدر و مادرند که این انحراف از فطرت را سبب شده اند.
پس، هر طفلی بر مبنای فطرت اسلامی متولد می شود و بنابراین، باید روح سالمی داشته باشد. چنانچه در کودکی، روان ناسالم و منحرفی از فرزندان خویش مشاهده کنیم، نشان از کوتاهی والدین دارد، که از راه وراثت، تغذیه یا تربیت بدانها ستم کرده اند.
چرا تربیت معنوی؟
شما با پرورش معنویت، به فرزندتان یک تکیه گاه محکم، دائمی و خلل ناپذیر درونی معرفی می کنید که در تمام طول زندگی و در بحران ها و تلاطم های درونی و بیرونی از او محافظت می کند . نیازی نیست بگوییم که کارشناسان و محققان با تحقیقات گسترده شان به این نتیجه رسیده اند که افراد ی که زندگی معنوی و مذهبی دارند ، کمتر دچار فشار خون،افسردگیو دیگر بیماری ها می شوند ، این یافته ها در زندگی بسیاری از ما جاری است. کم ندیده ایم آدم هایی که دین، مذهب، اخلاق و معنویت حافظ سلامت روح و جسم شان بوده است.
تربیت معنوی از چه زمانی؟
ایده آل ترین حالت تربیت این است که تربیت معنوی کودک را قبل از متولد شدنش و حتی قبل از انتخاب همسر ، جدی بگیریم. انتخاب فرد ی که خود اهل معنویات است، سلامت روان دارد ، حلال و حرام را می شناسد و دارای باورهای مثبت است، طبعا در کل زندگی، خاصه تربیت کود ک موثر خواهد بود . درهرحال نخستین الگوهای تربیتی و معنوی کودک، والدین او هستند . پس از آن و پیش از بارداری لازم است که مواردی از سوی والدین رعایت شوند .
توکل یادتان نرود
یکی از اجزای معنویت و باورهای دینی، توکل است. شما نیز توکل کنید . برای اینکه در امر فرزند آوری و تربیت فرزند موفق عمل کنید نیاز به یاری و استعانت نیروی لایزال الهی دارید ، پس توکل و توسل را فراموش نکنید . از خداوند و ائمه معصومین(س) بخواهید که یاری تان کنند و هرجا که پیچیدگی های روحی انسان و شرایط محیطی و اجتماعی، شما را به بن بست رساند به یاری تان بیایند و دست تان را بگیرند .
شما الگو هستید
اگر خود شما هنوز در دو دو تا چهارتای دین و ایمان تان باشید چطور می خواهید فرزند ی پرورش دهید که سرشار از معنویت بود ه و شخصیتی یکپارچه، مستقل و آرام د اشته باشد؟ بدانید، کودک شما قبل از هر کسی به والدین اش چشم دارد . او لحظه به لحظه رفتار شما را ضبط می کند ؛ آرامش یا توفانی بودن ، گذشت یا عصبانیت، صبر یا بی قراری و بسیاری د یگر از نشانه های معنویت را از شما فرامی گیرد .
به جلسات مذهبی بروید
کودک را از شرکت در نمازجماعت های مساجد و جلسات و فضاهایی که روح مذهب و معنویت در آنها جریان دارد ، به بهانه های متفاوت محروم نکنید . نگویید خسته می شود ، خوابش می آید ، سروصد ا اذیتش می کند و...؛ همه اینها راه و چاره دارند و شما که مادر یا پدر هستید رگ خواب او را بهتر می شناسید.
نقش والدین در سعادت فرزندان؟
نکته آخر اینکه، قرآن شریف با کمال صراحت فرموده است اگر پدر و مادر در تربیت فرزندانشان کوتاهی کنند، در روز قیامت زیانکار خواهند بود. یعنی اگر دختری بی عفتی کند یا در امور دینی اش سستی ورزد و یا پسری از مسیر اسلام منحرف شود، و باعث آن، کوتاهی پدر و مادر در امر تربیت باشد، روز قیامت علاوه بر اینکه آن پسر و دختر روانه دوزخ می شوند، پدر و مادر آنها هم در آتش خواهند سوخت اگر چه به ظاهر انسانهای خوبی باشند. در کتاب «حلیه المتقین» مرحوم «علامه مجلسی» در این باره از زبان روایات، سخن بسیار رفته است. شما را به مطالعه این کتاب بسیار شریف و ارزنده و عمل بدان سفارش می کنیم و در اینجا از تفصیل مطالب درمی گذریم.
به هر حال، سعادت و شقاوت فرزندان به پدر و مادر بستگی فراوانی دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: «الشقیُّ مَن شَقی فی بَطن اُمّه و السّعیدُ مَن سَعِد فی بَطن اُمّه» (3) «بدبخت کسی است که در شکم مادر گرفتار شقاوت شود و خوشبخت کسی است که در شکم مادر سعادتمند باشد». از این رو، می توان برای جلوگیری از پیدایش نسلهای فاسد و ناقص از نظر جسمی و خاصه از نظر روانی، تعالیم لازم و سودمندی استفاده کرد که در متن اسلام و کتاب قران است.
پی نوشت :
1- سوره ی روم، آیه 30.
2- سفینه البحار، جلد 2، ص 373.
3- سفینه البحار، جلد 1، ص 709.
منابع: همشهری، راسخون
برگرفته از سایت تبیان
